| Sanok dawny | Sanok dzisiejszy | Gimnazjum | Adres do Cesarza |
Sanok dawny:
W latach I Rzeczpospolitej Sanok był stolicą historycznej Ziemi Sanockiej.
Obejmowała ona teren późniejszych powiatów: sanockiego, leskiego i brzozowskiego oraz częściowo powiatów krośnieńskiego, rzeszowskiego, dobromilskiego i turczańskiego.
Sanok dzisiaj:
Obecnie Sanok liczy 38,8 tys. mieszkańców i zajmuje obszar 38 km kwadratowych.
Jest siódmym pod względem ludności miastem województwa podkarpackiego - po Rzeszowie (185 tys. mieszk.), Przemyślu (63,4 tys. mieszk.), Stalowej Woli (63,3 tys. mieszk.), Mielcu (60,8 tys. mieszk.), Tarnobrzegu (48 tys. mieszk.) i Krośnie (46,9 tys. mieszk.).
(dane z roku 2014 - Rocznik statystyczny z 2015).
We wszystkich tych miastach (z wyjątkiem Rzeszowa) liczba ludności w ostatnim dwudziestoleciu wolno ale systematycznie maleje.
Spadek z początku lat 40.tych to skutek II wojny światowej.
Przyczyną zawirowania z lat 70.tych były ówczesne reformy administracyjne Polski (PRL) i rywalizacja Sanoka z Krosnem o pierwsze miejsce w nowotworzonym województwie.
Wtedy to dołączono, a następnie odłączono od Sanoka dzielnicę Zagórz.
Dołączono w związku z utworzeniem ogromnego powiatu bieszczadzkiego (ze stolicą w Lesku). Sanok został miastem wydzielonym, Zagórz - z filią sanockich zakładów Autosan - pasował raczej do niego niż do nowoutworzonego powiatu. Więc go przyłączono do miasta.
Na krótko.
Odłączono ponownie po kilkunastu zaledwie miesiącach. Niewątpliwie po to by "poprawiać" proporcje ludnościowe na rzecz "nowo-wojewódzkiego" Krosna.
Sanok liczył wówczas 31,9 tys., Krosno - 33,1 tys, przy czym ta wątła przewaga Krosna była zupełnie świeżej daty. Sanok miał przy tym "stołeczne"
tradycje historyczne, Krosno (jedno z nienajwiększych miast historycznej Ziemii Sanockiej) - nie.
Obecnie w granicach Sanoka pozostaje siedem dzielnic (część z nich to dawne podsanockie wsie): Sródmieście, Wójtostwo, Błonie, Dąbrówka, Zatorze, Posada, Olchowce.
Gimnazjum - alma mater Sanocensis
:
Powstało w 1880 r., kiedy to 27 lipca, pismem I. 11209 Cesarsko-Królewskie Ministerstwo Oświaty zezwoliło na otwarcie w Sanoku pierwszej klasy gimnazjalnej (na koszt gminy).
Było to jedno z pierwszych gimnazjów na Galicji. W okolicy wcześniejsze były jedynie gimnazja (8.klasowe) w Krakowie i Tarnowie oraz (6.klasowe) w Rzeszowie, Przemyślu, Wadowicach i Nowym Sączu.
Gimnazjum było 8.klasowe. Przyjmowano młodzież po 4 klasie szkoły podstawowej i zdanym egzaminie wstępnym.
Pierwotnie program nauczania obejmował głównie naukę literatury i języków. Przede wszystkim języków klasycznych: łaciny i greki.
Początkowo nauka odbywała się w murowanym domu burmistrza Cyryla Ładażyńskiego, potem w domu pani Kahanowej przy ul. Cerkiewnej, a od 20 października 1883 w budynku przy obecnej ul. Sobieskiego, wybudowanym specjalnie dla tych potrzeb przez gminę.
W budynku tym Szkoła mieściła się - z wojennymi (i powojennymi) przerwami - aż do roku 1973 kiedy to przeniesiono ją do nowej siedziby: brzydkiego, sztampowego budynku przy ul. Zagrody (na Posadzie).
Internat przy ul. Chopina wybudowano w 1900 r. staraniem Towarzystwa Bursy (powstało w 1898), głównie z datków społecznych. Nazwano je: Bursą Jubileuszową im. Cesarza Franciszka Józefa.
(Może należałoby do tej nazwy, po latach, wrócić ... ?)
Kolejne okresy w dziejach Szkoły::
- C.k. Gimnazjum Wyższe w Sanoku, 8.klasowe, (1880 - 1917) (od 1908 im. Cesarza Franciszka Józefa);
- Gimnazjum w Sanoku, 8.klasowe (1918 - 1921);
- Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii, 8.klasowe (1922 do 1933, ostatnia matura w 1938);
- Gimnazjum Ogólnokształcące, 4.klasowe, typu jednolitego z tzw. małą maturą oraz egzaminem wstępnym do dwuletniego liceum, ukończenie którego dawało prawo wstępu na uniwersytet (od 1933, pierwsza matura w 1939 r.);
- tajne nauczanie (1940 - 1944) + Komisja Weryfikacyjna (1945);
- Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Podstawowego i Licealnego, oddzielnie Męska (chłopcy z dawnego Gimnazjum i ze Szkoły im. Jagiełły) i (w budynku przy ul. Mickiewicza) Żeńska (dziewczyny z dawnego Gimnazjum i ze Szkoły im. Jadwigi), 11.letnia, z jednolitą numeracją klas: I - XI, (1946 - 1953);
- Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące (do 1960 oddzielnie Męskie i Żeńskie, potem - ciągle oddzielnie - koedukacyjne), z jednolitą numeracją klas: I - XI, (1953 - 1967);
- Liceum Ogólnokształcące, 4.letnie, na podbudowie 8.letniej szkoły podstawowej, numeracja klas w liceum od I do IV (od 1967, pierwsza matura w 1971).
Obszerny artykuł o Gimnazjum, jego historii i jego absolwentach znajduje się Wikipedii: Gimnazjum nr 2 im. Królowej Zofii w Sanoku
Adres do Jej Apostolskiej Mości Cesarza i Króla z okazji 60. Rocznicy Panowania
przez Radę Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka:
Do Najwyższej Kacelarii Gabinetowej dla Jej Apostolskiej Mości Cesarza Franciszka Józefa,
Wiedeń, Zamek Cesarski