Słownik tatarsko-polski

А  Ә  Б  В  Г  Д  Е  Ж  Җ  З  И  Й   К  Л  М  Н  О  Ө  П  Р  С  Т  У  Ү  Ф  Х  Һ  Ч  Ш  Ы  Э  Ю  Я 

      Niniejszy słownik tatarsko-polski powstał jako pomoc dydaktyczna przydatna przy próbie nauczenia się języka tatarskiego przez autora słownika. Jest to język jego dalekich przodków (mówiąc nieprecyzyjnie, w rzeczywistości z pewnością używali oni jakiejś wcześniejszej, historycznej wersji tego języka).
      Jak z tego wynika najstarsze hasła słownikowe pochodzą z czasu gdy autor nie miał jeszcze większego pojęcia o języku tatarskim (dopiero się go zaczynał uczyć), w dodatku źródła z których korzystał były raczej skromne. Były to słowniki internetowe z różnych witryn, niekiedy dziś już nieistniejących. Później te hasła były uzupełniane jednak przy takim tworzeniu ich jakość (zwłaszcza liczba przytaczanych przykładów użycia) jest niejednolita.
      Od początku popełniony został błąd którego już nie korygowano - przy czasownikach nie podawano informacji czy są one przechodnie czy też nie. Autorowi wydawało się że w słowniku tatarsko-polskim nie jest to przesadnie ważne, zresztą informację tę niosą przykłady. Teraz boi się że nie miał racji.
      Pod koniec pracy nad słownikiem głównym źródłem haseł i przykładów tatarskich zwrotów i zdań był duży (56 tys. słów, 7400 jednostek frazeologicznych) "Татарско-русский словарь" opracowany w Akademii Nauk Republiki Tatarstan, wydany w 2007 roku przez kazańskie wydawnictwo "Магариф" (dostępny w Internecie w formacie pdf pod adresem: https://www.twirpx.com/file/462418/).
      W niniejszym słowniku wyrazów i przykładów ich użycia jest oczywiście daleko, daleko mniej.
 
      Co do efektu starań autora to ostatecznie, po kilku latach nauki (niezbyt intensywnej) zna on (niezbyt biegle) pisany język tatarski. Raczej tylko biernie - korzystając ze swojego słownika rozumie teksty tatarskojęzyczne (nie zawsze, zwłaszcza gdy chodzi o niuanse znaczeniowe). Próbuje oczywiście sam tworzyć po tatarsku - oprócz słownika tatarsko-polskiego opracował sobie również "Słownik polsko-tatarski". Jednak nie ma tu do swoich możliwości najmniejszego zaufania. Miałby to zaufanie za bardzo nieroztropne wiedząc jak drastycznie struktura i "filozofia" języka tatarskiego jest różna od tej jaka występuje w języku polskim (i innych językach indo-europejskich). Wie to bo przyswoił sobie jako tako gramatykę języka tatarskiego. To co sobie przyswoił opisał w książce "Zarys gramatyki języka tatarskiego" (wydaniej po amatorsku, w nakładzie kilkunastu egzemplarzy), będącej jeszcze jednym materialnym efektem jego starań.
 
      Takie przedsięwzięcie jak tworzenie słownika nigdy nie może być uznane za ukończone, jednak w przypadku niniejszego słownika chodzi nie o to że ciągle pojawiają się nowe słowa a o to że tu ciągle trzeba podejmować decyzję jakie słowo, jaki zwrot koniecznie powinny się w słowniku znaleźć i w którym momencie można powiedzieć: wystarczy! Tworzący słownik wie też o tym że to co już zrobił wymaga i weryfikacji i wielu korekt, a wszystko to jest i pracochłonne i czasochłonne.

*           *           *           *

      Wychodząc naprzeciw przyzwyczajeniom polskojęzycznego użytkownika (w tym oczywiście samego autora), czasowniki podano w słowniku w postaci bezokoliczników, zatem inaczej niż się to zazwyczaj (nie zawsze) robi w słownikach języka tatarskiego. Temat (rdzeń) czasownika oddzielono w nich myślnikiem od afiksu bezokolicznika. Kolejność alfabetyczna słów nie uwzględnia ani tych myślników ani tych afiksów.
      Polskie przymiotniki podano w formie męskiej, w języku tatarskim nie ma osób gramatycznych.

*           *           *           *

Wykaz skrótów i oznaczeń występujących w słowniku

anatom. - anatomia archit. - architektura astronom. - astronomia biolog. - biologia botan. - botanika chem. - chemia chrześć. - chrześcijaństwo dialek. - dialekt ekonom. - ekonomia etnograf. - etnograficzne familiarnie fiz. - fizyka fizjolog. - fizjologia geograf. - geografia geolog. - geologia geometr. - geometria gramat. - gramatyka hist. - historia informat. - informatyka iron. - ironicznie karc. - karciane książk. - książkowe kulin. - kulinaria lingw. - lingwistyka matemat. - matematyka med. - medycyna militar. - militaria mitolog. - mitologia muz. - muzyka obraźl. - obraźliwie

onomantopeja opt. - optyka partykuła poet. - poetyckie poimek polit. - polityczne potocz. - potoczne powiedz. - powiedzenie predykat. - predykatyw przen. - przenośnie przest. - przestarzałe przymiotnik przysłowie relig. - religia sadown. - sadownictwo sport. spójnik szach. - szachy teatr. - teatralne techn. - technika tekstyl. - tekstylia, włókiennictwo wędk. - wędkarstwo wprost w różn. znacz. - w różnych znaczeniach wtrącenie wykrzyk. - wykrzyknik zaimek zdrobn. - zdrobniale zoolog. - zoologia żegl. - żeglarstwo

*           *           *           *

W Internecie istnieje wiele witryn ze słownikami tatarskimi.
Najwięcej jest oczywiście tatarsko-rosyjskich (rosyjsko-tatarskich).